निवारा

खळखळाट आयुष्याचा
स्तब्ध  उभा मी काठी,
जे मेघ बरसुनी गेले
ते नव्हते माझ्या साठी ...

अनभिज्ञ असा मी फिरलो
अज्ञातशा वाटेवरती,
आरूढ होऊनी तगलो
प्रश्नांच्या लाटेवरती ....

सत्यास शोधता रानी
डोहातुन साद मिळाली,
मी हात तयाला देता
मज खेचून आत निमाली ...

तो एकची आहे कुंड
ज्याच्यात मिसळती धारा,
थकलेल्या या गात्रांना
झुळझुळता गार निवारा...


- श्रीधर जहागिरदार
 ४-१२-२०१२

अनुवादित गझल

तिची आठवण मनी, हर क्षणी छळते मला           

पण असाव्या इच्छा थोड्या हे कळते मला...

बीज प्रीतीचे वृक्ष होईल कधी न कधी 

ठेव तू ओलावा जपून मन म्हणते मला...  

ते स्मित की हसलीस बघून हाल माझे

लक्ष तुझे माझ्याकडे, हे पुरे असते मला..  

होऊ दे जखमा कितीही सोबतीत तुझ्या

क्षण तुझ्या भेटीचा हे मलम असते मला...

हयातीत ह्या साथ तिची नशीबात नाही

तिच्या साठी जन्म घ्यावा पुन: पटते मला ...

- श्रीधर जहागिरदार (मराठी अनुवाद)

++++++++++++++++++++

(मूळ हिंदी रचना)

दिल में हर पल उन का ग़म रखते है,

हसरतें रखतें तो है मगर कम रखते है.

.

इश्क़ का बीज कभी दरख़्त बने शायद,

दिल की मिट्टी इसीलिए नम रखते है.

.

मुस्कान थी या तंज़ था मेरे हालात पर,

फिर भी चलो! चाहत का भरम रखते है.

.

तेरी सोहबत ज़ख्म देती है सो देती रहे,

मिलते है, पर साथ ही मरहम रखते है.

.

इस हयात में तो वो नहीं मिलने वाले,

उनकी ख़ातिर कोई और जनम रखते है.

- निलेश शेवगावकर  

गझल तंत्र - एक शिंपी काम

चार घातले, पांच उसवले,

धाव दोरा, म्हणून भागले...

सरळच शिवण काफियाची,
ओढून ताणून आणायाची,
तरी म्हणे हे "ना काफी"
ह्या शिंप्याला नाही माफी!

चार घातले, पांच उसवले,
धाव दोरा, म्हणून भागले...

ट्रायल मध्येच शिंपी फसला,
दर्दी म्हणतो ढीला मतला,
आशयाची सिटींग नाही,
वृत्तामध्ये फिटिंग नाही...

चार घातले, पांच उसवले,
धाव दोरा, म्हणून भागले...

एक एक वीत करत
लांब तुमान गेलो कापत,
उरला रदीफ माझ्या हाती,
लाज तयाने झाकत नव्हती...

- श्रीधर जहागिरदार

(गझल हा अतिशय देखणा, आकर्षक आणि मनोहारी  काव्य-प्रकार. मात्र गझल लिहिणे सोपे नाही. हा काव्य प्रकार हाताळताना येणाऱ्या उद्विगनतेतून  ही विनोदी कविता लिहिली. )

तस्मै श्री गुरुवेनमः

शिक्षक दिवसपर 

ना हाथ मेरा पकड़,लिखवाया होता,
ना पकड़ कर कान मेरा,पढवाया होता,
ना रटाये होते पहाड़े, दहाड़े मार कर,
पत्थर फोड़ रहा होता, मैं हार कर ...

ना थपथपाई होती पीठ मेरी,
ना सराही होती प्रतिभा मेरी,
मैं वहीँ गाँव में भैंस चराते रहता
साहूकार का सूद निभाते रहता...

तुम बने ब्रह्मा मेरे,मैं हुआ सहज रचित,
विष्णुसा स्पर्श कर,रक्खा मुझे स्वयं चलित,
महेशसी तीसरी नजर, होता रहा मोह भस्मित,
परब्रह्मसे बसे मुझमे, कैसे हुआ? मैं चकित!

बारिश

घिर आये थे बादल अचानक से


मै सुन रहा था तलत उस शाम,...
दिल को तार तार करने वाले गीत..


सहसा तुम उठ कर चल दी,
बारिश तुम्हारी आंखोमे आ बसी थी!
वापस आ तुमने झटके से बंद कर दिया गाना..

बारिश भी कभी बंद कर सकोगी तुम?


- श्रीधर जहागिरदार

पसारा

घरात एक नवा माळा करून घेतलाय...

मला गरज वाटत नव्हती, 

पण हिचा हट्ट!

"काही लिहीत नसता हल्ली, तरी

पसरलेले असतात इथे तिथे, कुठेतरी

चंद्र तारे, वादळ वारे,

प्रेम-विरह, जुने कलह,

झुरता वसंत, फुलता हेमंत, 

मोराचं पीस, प्रेमाचा कीस,

काय आणि काय...

काहीही आणता कुठून कुठून
परवा उकीरड्यावरून
उचलून आणलत प्राक्तन,
त्या आधी तोतऱ्या नळाच
पेलाभर क्रंदन ...

शेजारचे गोरे आले होते शोधत
बायकोच्या गालावरची खळी,
तुम्ही पटकन झाकलीत तीवर 
आतून आणून पळी!

आजोबांच्या डोळ्यातला
ओला अंधार आणून
सुकवत बसलात कागदावर .
चार शब्द जाळून ..

असे कुणाचे काही बाही
उचलून घेऊन येता
कागदावर पेरून त्यांना
उगवेल  त्यावर जगता!!

उरलेले खरकटे
फेकूही  देत नाही,
म्हणे," असू दे, यमकास
कामी येतात हमखास."..

"अहो पायात येतात
येणाऱ्या जाणाऱ्याच्या!
.....कसनुस होत मला ...."

म्हणून मग...
घरात एक नवा माळा करून घेतलाय,

आता तिथेच असतो
सारा पसारा,
. 

.
.
आणि मी..
.
.
हिचा हट्ट !!!

 -  श्रीधर जहागिरदार

फूल, पंछी और जख्म

भीतर भीतर ... मन के  अंदर ...
फूल एक महकता है,
खुशबू अपनी फ़ैलाने
पवन हिलोरे ढूंडता है....
(...महक यहांसे दूजे मन में,
बस, बसाना चाहता है,
नदी किनारे किसी मंदिर को
सहज सजाना चाहता है ...)

भीतर ... भीतर ... गहरे अंदर  ...
एक है पंछी, फडफडाता,
छुटकारा पा कारा से
उडान भरने कसमसाता  ... 
(...कभी चाहता, खुलकर गाये,
कभी सोचता नभ पर छाये ..
कभी डाल पर मौन बैठकर,
पत्तोपत्तो में खो जाये ...)

गहरे ..  गहरे .. अंतर तल पर ...
एक जख्म, निरंतर रिसता,
भेद जन्मका सुलझाने में 
मृत्यु से जाकर है मिलता  ... 
(...उसने कभी न चाहा भरना,
स्मृतियों से न चाहा लड़ना,
'जीवन' ये नाम पाकर
उसने चाहा था ,बस, जीना ...)

- श्रीधर जहागिरदार
२८-१२-२०१२