मंगळवार, १० नोव्हेंबर, २०१५

डायपर


एक हिंस्त्र वावटळ
उध्वस्त करून जाते
घर आणि त्या सोबत
आपुलकी, आशा, आधार,  ….निर्भयता …असे बरेच काही


मदतीच्या ओघांच्या उत्साही वर्दळीत
उभारले जात असेलही
घर, त्यावरचे छप्पर,
मेणबत्त्यांच्या प्रकाशात;
कधी त्याच ठिकाणी,
तर कधी निर्वासित छावणीत ……

मदतीची ठळक बातमी होते,  
मंदावतात क्लिक क्लिक फ्ल्याश,
आणि निवळते वर्दळ,
उभारलेल्या घरावर आपापले
शिक्के कोरून  …

बाळाला डायपर बांधून
निर्धास्त व्हावी आई
तसे होतात निर्धास्त
निर्वासिताला भयमुक्त केल्यासारखे

मात्र
गळत
राहतेच
उध्वस्त
मनातून
भीती ….
अविरत…. 
वावटळीच्या भासाने …. !

- श्रीधर जहागिरदार
१०-११-२०१५

सोमवार, २ नोव्हेंबर, २०१५

हाशिया

हाशिया है
एक सच्चाई
मानो या ना मानो।

आश्स्वस्त है वो
जो बसता है हाशिये से दूर , 
गर्भस्तर पर
सुरक्षित घेरे में ...

और बनाता है हाशिया
असुरक्षित, उसे
जो रह जाता है किनारे पर
बचता हुआ भीड के रेले से …

हाशिया बसता है
हर मन में, किसी रूप में
छूआ नहीं जा सकता
महसूस होते रहता है .…


हाशिया है
एक सच्चाई
मानो या ना मानो।
- श्रीधर जहागिरदार

रविवार, २५ ऑक्टोबर, २०१५

नारकासीस



आज राजीनामा मिळाला …
बरच काही लिहिले आहे
माझ्या मनाबद्दल ,
तिथे मिळणाऱ्या वागणुकीबद्दल,
होणऱ्या दुर्लक्षाबद्दल …  म्हणून म्हणे
मनातून निघून जायचा निर्णय घेतलाय !
लिहिलंय, " रुजू होताना
बरीच स्वप्ने दाखवली होती,
अख्खा करिअर ग्राफ मांडला होता
यमकापासून गमकापर्यंत …
म्हणाला होतात ' स्पार्क आहे,
शब्द लालित्य आहे,
सहज पोहोचेन गझलेपर्यन्त
मुशायऱ्यात प्रेझेन्टेशनची संधी
मिळेल वर्षभरात. " 
अस माझ पोटेन्शियल जोखल होत …
पण मुक्त च सोडलत मला, कारण
माझ एटीट्युड, इनिशियेटीव, सेल्फ मोटिवेशन...  
आणि टार्गेट अचीव होतच होते - दर रोज चारचे -
चार समूहांवर भेटी देत … वर मालकी हक्काची भिंत !!
नारकासीस झाला तुमचा
लाईकी आणि कमेंट बघून,
आत्मशोधाचा प्रवास खुंटला तुमचा तिथेच
आणि म्हणून माझाही ….

माझ्या डेवलपमेंटचा विचार केला नाहीत
कधी ट्रेनिंगला धाडले नाहीत,
छंद, वृत्त, बहर ह्याचे स्किल
माझ्यात जिरवले नाहीत,
मीटर मध्ये मला रचले नाहीत …

वेळ आली तसे अप्रेज केलेत एकदा
बोर्डरूम मध्ये, आणि ठरवलेत मला
"स्ट्यागनेटेड"  !!

सो बी ईट … "

राजीनामा तिचा आलाय
आणि मलाच झालय
अस्वस्थ बेरोजगारासारख,
माझ्याच मनात … 

- श्रीधर जहागिरदार

शनिवार, १० ऑक्टोबर, २०१५

भीड़

 
आदमी का चेहरा
घुलता जा रहा है
एक भीड़ में ...
आदमखोर भीड़ में …
.
.
.
कुछ दोस्तों को खो चुका  हूँ
.
.
.
डरता हूँ
कहीं मैं भी .... 

.
.
बस अपने
नाखून काट लेता हूँ,
सुबह शाम ... 


नहीं बनना चाहता 
मैं किसी तरह 
किसी ख़बर का हिस्सा !!

- श्रीधर जहागिरदार 

बुधवार, ७ ऑक्टोबर, २०१५

दोन काठ


नाकारताना ठाऊक असतं
असलेली पोकळी रितीच असणार
पुढेही;
पण "असेल अजून चांगले"
ह्या आशेचे स्पंदन चालू ठेवतात शोध …
एका क्षणी स्वीकारतोच आपण
मिळते ते,वाटते
भरली आता पोकळी … पण
पुढच्याच क्षणी ग्रासते भीती
'अजून चांगल्याची' वाट बंद झाल्याने
थांबलेल्या प्रवासाची !!
.
.
आशा आणि भीती
दोन काठाच्या मधला
हा खळखळाट …।
- श्रीधर जहागिरदार 
१४ जुलै २०१५

शुक्रवार, ३ जुलै, २०१५

जाळी

जाळीत जाळीत जाती
जपलेली पिंपळ पाने…
भिरभिर त्यातून वारा
गाई सांगाड्याचे  गाणे  …
चर् चर् पायाखाली
कण्हते पानगळीचे पान 
विझलेल्या फांदीत रुजावे
मग हिरवळलेले स्वप्न …
क्षणाक्षणाला मरणे अन
क्षणाक्षणातून जनने 
चिरंतनाचे सुरु राहते
निर्मळ झुळझुळ गाणे … 

- श्रीधर जहागिरदार
१८-०२-२०१५

सोमवार, २२ जून, २०१५

शब्द


 शब्द
***********
लिहिलेले शब्द,
पांढऱ्यावर काळे नसते,
असतात ते मेघ, आकाश व्यापलेले
कधी त्यांच्या उदरात सामावलेली
आर्द्रता समजून घे
आणि विरघळू दे स्वत:लाही नि:संकोचपणे …


 शब्द उद्गारलेले
नसतात वाऱ्यात सोडलेल्या लहरी,
सामावलेली असतात त्यात वादळे
मनातल्या अव्यक्त उद्रेकाची,
कधी तरी कानोसा घे
आणि भिड त्याला समोरा समोर …

अव्यक्त शब्दातली निरवता
तुझी सोय नसते, मुक्त व्यक्त होण्यासाठी
त्यातली दाहकता न विझवता
ऐक त्यातली आर्तता आणि दे हाक ….

अविरत चालणाऱ्या ह्या काल-वाहनात
करत आहोत प्रवास शेजारी बसून, तर
जोडून घेना नाते, मनाचे मनाशी …

२१ जून २०१५

गालगुच्चा


"तुझ्या कविता ऐकायला येतेय", असा 
तुझा निरोप आला कि मला हसूच यायचं
कारण तुझा आणि कवितेचा बादरायण संबंध नाही
हे मला ठाऊक होत
यायचीस आणि म्हणायचीस,
"चल  वही वगैरे काढून ठेव, तोवर मी भजी करायला घेते"
सारी तयारी बरोबर घेऊन आलेली असायचीस तू.
मी मनापासून वाचायचो कविता तुझ्यासाठी
एका पाठोपाठ एक …
मधून मधून भजी आणि वाफाळलेली कॉफी
तू मधून मधून दाद द्यायचीस
"वा ", " काय कल्पना आहे, पुन्हा वाच" …
"काय समजल ग तुला ह्या कवितेतल ?"
मी विचारल होत एकदा
तर म्हणालीस, "तू समजलास, तेव्हढी समज खूप झाली"
.
.
निरोपाच्या वेळी कवितांची वही तुला देऊ केली
तर म्हणालीस, "नको, कवितांचा गालगुच्चा नाही घेता येत !"
त्या नंतर त्या वहीतल्या कविता वाचल्या नाहीत,
 कधीच, कुठेही
कांद्याच्या भज्यांनाही कवितेची चव आली नाही कधी !!
- श्रीधर जहागिरदार

रविवार, १७ मे, २०१५

जिद्द

जिद्द

जंगल कापली जाताहेत
त्याच्या दशपटींनी
त्याच वेळी उगवताहेत
आपल्या आतील श्वापदांसह
माणसांच्या मनात ….
शीळ हरवलेली पांखरे
कावरी बावरी फडफडताहेत
निलाजऱ्या गिधाडांच्या छायेत
सूर्याचा शोध त्यांचा
वाटतोय संपुष्टात आलेला….

अवखळपणा विसरून
वाहते झरे स्तब्ध झालेत,
कोरड्या पडलेल्या तळाशी
साचू लागलाय फक्त गाळ,
वातावरणातला ….

तरी लक्ष वेधून घेतो
कातळातून  डोकावणारा
एक तृणांकुर,
जिद्दीने श्वास घेऊ पाहणारा ….  

- श्रीधर जहागिरदार
१७ मे २०१५

रविवार, १२ एप्रिल, २०१५

मी खरा …



वाटलो जोषात होतो
पण खरा कोषात होतो

साधले काहीच नाही
फक्त मी घोषात होतो

जोडली माया किती मी  
पण कधी तोषात होतो?

प्रेम भक्ती वाटताना
अंतरी रोषात होतो

आरशाचा दोष नाही
मी खरा गोषात होतो

- श्रीधर जहागिरदार
१२-०४-२०१५

शुक्रवार, १३ मार्च, २०१५

प्रवास



अनेक प्रवास केलेत
एकमेकाच्या संगतीने

भर दुपारी
तुडवत उष्ण वाळवंटे भारलेली मृगजळाने
अन्यमनस्क मनाने, चिर-तृषिता सारखे ...

कधी संध्याकाळी
हातात हात वगैरे गुंफून ओल्या वाळूवर
पाठ्य पुस्तकातले धडे गिरवल्या सारखे …

रात्री बेरात्री
वासनांच्या लाटेवर विरघळत, निथळत
सत्कृतदर्शनी मिठीत हरवल्या सारखे ...

उद्या पहाटे
निघुयात का नदी काठी, देवळाच्या दिशेने
असंग विरक्त धवल वगैरे मनाने, नव्या प्रवासाला?

- श्रीधर जहागिरदार
१३ मार्च २०१५

गुरुवार, ५ फेब्रुवारी, २०१५

वागणे

तुझे वागणे हे कुणा सारखे ?
तगे वादळी त्या तृणा सारखे ...

तिने सोडली ना कधी पायरी
तुम्ही वागला ते हुणा सारखे …

गुन्हेगार येथे मिळावे कसे
शहाजोग पुसती खुणा सारखे  …

जिण्याचे न सौदे जमावे मला
अखेरास लेणे गुणा सारखे ….

जपावे खयालास मतल्यातल्या
नव्यानेच रुजल्या भ्रुणा सारखे

- श्रीधर जहागिरदार
०५-०२-२०१५

रविवार, १ फेब्रुवारी, २०१५

रस्ता भिकार आहे


गाणे टुकार आहे
श्रोता शिकार आहे

चालीत रेकण्याचा
भलता प्रकार आहे

सुरताल सोडण्याचा
ह्याला विकार आहे

आलाप पेलण्याला
ह्याचा नकार आहे

ज्ञानात शून्य, ह्याला
गुर्मी चिकार आहे

पडतो पिऊन, म्हणतो
रस्ता भिकार आहे

कोणी म्हणोत काही
'श्री' निर्विकार आहे

- श्रीधर जहागिरदार
०१-०२-२०१५

तेच तेच


रोज रोज तेच तेच
जीवनाची रश्शी खेच …

उठा उठा गिळा गिळा
इथे तिथे पळा पळा...

रहा उभे, तिथे बसा
दाखव कुठे तुझा ठसा....

सवयीची मुका मुकी
नसते झेंगट फुका फुकी....

हेच हेच रोज रोज
किती उरे मोज मोज....

जीव तगे कसा बसा
तरी म्हणे हसा हसा...

श्रीधर जहागिरदार
३१-०१-२०१५

शुक्रवार, २३ जानेवारी, २०१५

फुलांचे दिलासे


इथे काळजाला घरे आजही
तुझे चाललेले बरे आजही ....

फुलांचे दिलासे असू दे तुला
इथे वेदनांचे झरे आजही….

जरी सत्य होते जगा ज्ञातसे
पुरावेच ठरती खरे आजही …

किती बोललो, हासलो केवढे
कुठे मौनलो ते स्मरे आजही ….

असे भेटलो, काय सांगू सखे
पहा …चंद्र डोही तरे आजही …

तनी कंटकाचाच शेला जरी
उरातील जपले गरे आजही ...

पुन्हा सैल केलास संभार तू !
जगू दे जरा, 'श्री' मरे आजही …

- श्रीधर जहागिरदार
२४ - ०१ - २०१५

शुक्रवार, २ जानेवारी, २०१५

तो पाऊस खिशात घेऊन उंडारायचा



 जयंत (विद्वांस) राव
शप्पत सांगतो
तो पाऊस खिशात घेऊन उंडारायचा,
वाऱ्यावर स्वार होऊन फिरायचा,
डोंगर माथ्याला गुदगुली करायचा
कधी खोल दरीत सूर मारायचा..

उंच झाडांची शेंडी ओढताना
पाहिलंय मी त्याला,
विमानांची बोट करताना
साहिलंय त्याला,

सूर्याला झाकताना
स्वत:च काजळायचा,
लपंडावात चांदणी समोर
चंद्राला उघडा पाडायचा...

कसले कसले आकार धारायचा,
ओळखू बघू जाता खुशाल फिरायचा !
सख्खा मित्र याचा वारा
अभिमान त्याला "मै आवारा"...

अखेर तेच झाल, हरवून बसला
कुठेतरी पाऊस खिशातला !!
शोधतोय आता
भर पावसाळ्यात त्याला..

कालच पाहिले त्याने खिडकीतून,
तुमच्या घरात दिसला पाऊस,
मुसमुसताना तुमच्यासमोर ...दिलात आसरा,
हळवेपण जपण्याची
कवी मनाला भलतीच हौस!!

आता रित्या खिशाने कसे जावे याने
रानात, वनात, कवीच्या मनात,
शेतात, मळ्यात, गायकाच्या गळ्यात?

झोपलाय म्हणता तर झोपू दे जरा
पण उठण्या आधीच अलगद त्याला
ठेवा परत याच्या खिशात...

पावसाविना ढग राहील कसा,
चमकत्या विजेला भिडेल कसा?

- श्रीधर जहागिरदार

रसप (मला हात धरून पुन: लिहीत करणारा मित्र )



१, (उधारीच हसू - रणजीत पराडकर )
रेशीम लडीगत उलगडलेली
एक संवेदनशील यात्रा....
मनात रुजलेल्या हुरहुरीची
उधारीच हसू आणून भरवलेली जत्रा....

सारेच सामील, कधी हिंदोळ्यावर,
कधी पोटात गोळा आणणाऱ्या मेरी गो राउंडवर,
मिटलेल्या डोळ्यांनी,हळुवार,
फिरून आलेले त्या थबकलेल्या क्षणांपर्यंत...
प्रत्येकाच आपल अस एक मोरपीस असतच,
मनाच्या गाभाऱ्यात दडवून ठेवलेलं...
असतच एक नांव, परतणाऱ्या लाटेबरोबर
अथांगतेत वाहून गेलेलं...

असेलही तुझ हसू उधारीच,
पण आमच्या ओठांचे कोपरे दुडपले होते,
आमच्याच आतल्या ओलाव्यान ...

२.
सालाबादाप्रमाणे येणारच पाऊस,
कधी धुमसत,
कधी भिरभिरत,
कधी कोसळत...

त्याला आता माझ्या कौतुक शब्दांनी
बांधत नाही मी.
तू असा, तू तसा, हे सांगायला
मनात एक ढग उमलावा लागतो,
मी तर सारे सूर्यच  नाकारून बसलोय
आणि साऱ्या बाष्पाचे झालेत कधीच हिमकण!

मात्र  तू बरसलास की चिंब भिजायला
अजून आवडत मला, स्पष्टच सांगतो
'लाईक' च  करतो मी, तुझी एकच  सर आली तरी,
माझ्या कौतुक शब्दांना तुझ्या सरीची सर नाही रे..
तेव्हा रसप तू बरसत रहा , पसरत  रहा
थेंब न थेंब असाच ह्या हिमनगावर!!!

- श्रीधर  जहागिरदार

काही कविता (दिपा मित्तिमणी यांच्या )


काही कविता अशा भेटतात
वाचून झाल्या कि खिडकीपाशी
घेऊन जातात,

कवितेचे पुस्तक हातात,
वाचलेल्या कवितेच्या पानावर रुतलेले बोट,
कविता ते सोडायला तयारच नसते...

आत .. खोल .. कांही तरी घडत असते,
नजर दूर ते काही शोधत असते...

अचानक गवसतो दूर-जवळ सांधणारा पूल,
मनावर पांघरलेली जाड झूल
दूर होते; कवितेत रुतलेले बोट सैलावते,

खिडकीत कुठूनशी येऊन बसलेली
चिमणी कौतुकाने माझ्याच कडे पाहत चिवचिवते,
उडून जाते,
माझा नवा ताजा चेहरा पहायला
मी आरशासमोर, तर आरसाच हरवलेला
मला गरज नसल्यासारखा...

 - श्रीधर जहागिरदार
3-2-2013

निरांजन

 


निरांजन
**
कधी अचानक उतरते एक तिरीप
अस्वस्थ अंधार चिरत
सरळ खोल आत,
आणि मग घेता येतो मोकळा श्वास मला …
मुक्तपणे तपासून बघतांना
प्रतिबिंब माझ्याच जाणीवा नेणीवांच !

कुठल्याही स्थापित संकेतांना
बांधील नसलेला मनाचा  धूसर आरसा
दाखवून देतो स्वतंत्र, स्वायत्त
अस्तित्व भान माझं,
माझ्याच विचारानुभावातून प्रगटलेल …

ज्या गहन तिमिरातून
स्वत:लाच ओरबाडत,
झिडकारत, लाथाडत
शोध घेतलाय स्वत:चा ,
तो तिमिर जसा माझा
तसाच माझ्या जखमातूनच
वितळलेला, उधळलेला, उजळलेला
हा लख्ख प्रकाश देखील माझाच,
दाखवू नका त्यावर कुणी आपला
पिढीजात हक्क,
असू द्याना माझाच ताबा त्यावर !

कुठल्याही देवळातल्या सत्याला
आव्हान द्यायचं मी कधी
आणल नाही मनात,
माझ्या देव्हाऱ्यात पेटलेल्या
ह्या निरांजनाचा प्रकाश एव्हढा
कां छळतोय कुणाला ?

- श्रीधर जहागिरदार
७/७/१३ 

नदी : (अमेय पंडित यांच्या काव्य प्रतिभेस )






नदी 
कशीही वळते
झाडातून, माडातून ,
वनातून, रानातून….
निर्वेध वहाते
दरयातून, खोऱ्यातून
माजलेल्या तोरयातून …

सहज सळसळते
बेधडक खडकातून
नागमोडी वळणातून …
अकस्मात कोसळते
उत्तुंग प्रपातातून…
संथ वहाते
गहन खोल पात्रातून …
नदी
भेटली होती का कधी
अमेय, तुमच्या प्रतिभेला ?

- श्रीधर जहागिरदार
१ जून २०१३   

सहज

सहज
कोण कुणावर ठेऊन असतो डोळा
हे कळत नाही, मात्र प्रत्येक जण
नकळत शोधत असतोच काही न काही,
सहजच!

सवड मिळाली की मी देखील,
सहज  भिरभिरतो फेसबुकवर
शोधत जुन्या मित्रांना,
असलेल्या मित्रांच्या माध्यमातून,
 ह्या भिंतीवरून त्या भिंतीवर ….
जगाव म्हणतो पुन: मागे पडलेलं आयुष्य ….

पहाव कुणाला काय काय आठवत
सायकल वरून मारलेल्या  चकरा
भिरभिरत्या नजरेन शोधत गंधवारा;
सुटलेल्या पोर्शनच्या व्यथा,
फुटलेल्या पेपरच्या अगम्य कथा,
नाटकात चुकलेले संवाद,
घडलेल्या नाटकावरून उडलेले वाद,
निकालाला लागलेले एटीकेटीचे अस्तर
आणि जाणून घ्यावं कसे कापले त्या नंतरचे अंतर
.
.
.
.
.
असाच भिरभिरत पोहोचलो
आज तुझ्या भिंतीवर केशवा,
तर कळल
त्यानं आधीच गाठलं होत तुला
सहज !

तो कुणावर ठेऊन असतो डोळा
हे कळत नाही
आणि कळणारही नाही, तोवर …


जोवर ……………



- श्रीधर जहागिरदार 
२४ आगस्ट २०१४