शनिवार, ७ डिसेंबर, २०१३

धुके



धुके 
****
वाहवाहीचे उद्गार शमल्यावर 
शांतता झाली आणि
त्याचे लक्ष वेधले
प्रामाणिक प्रश्णचिन्हांनी
कोपऱ्यातील निरागस चेहऱ्यावरच्या

आणि मग तो ही शोधू लागला संदर्भ ,
निपचित पडलेले,
आणि अर्थ विरलेले
विझलेल्या उदबत्तीच्या धुरासारखे,,

अस्फुट धुके तेंव्हा विरले नव्हते
अस्फुट धुके अद्यापही तसेच पसरलेले

- श्रीधर जहागिरदार
७ िडिसेंबर २०१३
१०. ०५ रात्री

मंगळवार, १९ नोव्हेंबर, २०१३

सांज




 
 निवांतली वृक्ष राई
स्थिर जळातले बिंब,
येता पांखरे श्रमून
मिळे मायेचा ओथंब …

थंडावले, पसरले
ऊन माळावर आता,
सारंगाचे स्वर साज
जणू निवलेत गाता …


 - श्रीधर जहागिरदार 
१४-११-२०१३
Parramatta,, Sydney,, NSW

सोमवार, ११ नोव्हेंबर, २०१३

तो, ती आणि आकाश


लग्नाआधी दोघेही हातात हात घालून
मोकळ्या आकाशाखाली मुक्त हिंडायचे …
ती ह्याच्या डोळ्यांनी, तो  तिच्या  डोळ्यांनी 
एकच आकाश बघत रंगायचे …

मग दोघांनी ठरवलं
असच किती दिवस फिरायचं ?
वाट बघत बघत तासन तास झुरायचं ?
त्या पेक्षा रहाव, दोघांनी सोबत कायमच…
आकाश मोकळ दिलं सोडून
आणि घेतलं आपल्याला बांधून !

आता ते राहतात कायमचे
एका घरात … 
बघत बसतात 
आपल्या मनात उगवलेल्या
नव्याच भिंतीच्या खिडकीतून
आकाशाचा आपापला तुकडा !


- श्रीधर जहागिरदार

रविवार, २० ऑक्टोबर, २०१३

तमाशा



कुठलीशी तिडीकच उठली …

बेमुर्वत बोललो, वागलो,
पहिल्यांदाच 'घेतल्या' नंतर
वागलो होतो तसा,
तेंव्हाही  उठवले होतेत 
प्रश्नचिन्ह माझ्या स्वतंत्र अस्मितेवर, 
अस्तित्वावर, अभिव्यक्तीवर
अन आता पुन्हा तेच …. 
मधल्या काळात मिळवलेले
सारे पोतेऱ्याने पुसून काढून !
  
अन बसलो  मग
कसनुसा होऊन,
आपलीच नख कुरतडत
आपल्याच दातांनी …।

जे मला अभिप्रेत नसते
ते वर्तनात उमटते
तेव्हाच मी पडतो काळा ठिक्कर
माझ्याच दर्पणात,
खंडीत होते माझेच सौदर्य
माझ्याच हातांनी … !

शोधतोय ती गर्दी मघाची
टाळ्या वाजवून मला चिथावणारी,
निघून गेलेली आता
दुसऱ्या तमाशाला
.
.
माझा तमाशा बनवून !

रविवार, २२ सप्टेंबर, २०१३

अनकही


मैंने कब कहा
बचाओ मुझे मेरी पीड़ा से,
फिर भी चले आते हो तुम
मुझे सम्हालने...

मै रो भी नहीं पाता
रिश्ते के लिहाज से....

आज फिर एक कविता
अनकही रह गई!!

- श्रीधर जहागिरदार

गुरुवार, २९ ऑगस्ट, २०१३

सुख प्रवासी प्रवासी


सुख प्रवासी प्रवासी
दु:ख असे रहिवासी …

सुख निरंतर शोध
दु:ख शाश्वताचा बोध …

सुख चौकटी कोंडले
दु:ख गगनी मांडले  …

सुख चांदणी आभास
दु:ख तेजाचा दे ध्यास ...

सुख चिमुट चिमूट
दु:ख पसरे मुकाट …

सुख अळवावर थेंब
दु:ख डोळ्यात ओथंब …

सुख स्वत:शी साठव
दु:ख देवाचा आठव …

- श्रीधर जहागिरदार
२८ आगस्ट २०१३

गुरुवार, १५ ऑगस्ट, २०१३

संध्याकाळ - तीन विचार


संध्याकाळ - तीन विचार

सुटणे जुळणे घडते जेथे
तिथे उसवते शिवण मनाची
रुखरुख हुरहुर ग्रासून जाते 
होता संध्याकाळ कुणाची …
दिवस आजचा गेला, सुटला
दान तयाचे उरले हाती,
तेच घेउनी उडेल रावा
कुण्या दिशेला तोडून नाती …
झाली संध्याकाळ पेटवा
पुन्हा नव्याने स्वप्नदिवे,
भेदून कातळ अंधाराचा
मनास फुटू द्या कोंब नवे …


- श्रीधर जहागिरदार
   १-७-२०१३   




शनिवार, १० ऑगस्ट, २०१३

घेतला कैवार आहे

गोंधळाला पार आहे
तूच तो आधार आहे  ….

आरसा घेऊन आलो
त्यांत कां तक्रार आहे? ….

थंडशी झाली विधाने
पोळले जिव्हार आहे  …

घेतली लाठी निघाले
मारण्या जो ठार आहे …

पत्थराचा देव होता
घेतला कैवार आहे …

कौतुकाचे ताट मांडा
'श्री' अधाशी फार आहे …

श्रीधर जहागिरदार
१० आगस्ट २०१३

शनिवार, ३ ऑगस्ट, २०१३

हसणे



 

हासता मी भासतो भित्रा ससा
कां कुणाला वाटतो छद्मी असा?

तोंड का वेंगाडता मी हासता
हासणे हा फक्त का तुमचा वसा?

रोज मरते त्यास नां कोणी रडे
हासणे हे मानतो माझा ठसा !

हासणे ओठावरी ना माझ्या जरी
ते बघावे नेत्रात माझ्या राजसा

हासता मी, हासले नाही कुणी
हासण्याचे हो हसे, सांगू कसा …

- श्रीधर जहागिरदार
२ आगस्ट २०१३ 

शुक्रवार, १९ जुलै, २०१३

ह्या ओठांचे एक मागणे


ह्या ओठांचे एक मागणे
होऊन यावे तू एक गाणे

अन अश्रूंच्या मनात असते
गोळा करशील मोती झरते

थकलो मीही आठवणीनी
जरा निजू दे तुझीया स्वप्नी

तुझ्या वस्तीशी तम जर आला
जीव जाळुनी उजळीन त्याला

तुझा उंबरा निधान अंती
तिथेच भक्ता चिर -विश्रांती


गझलकार: कतिल शिफाई
- स्वैर अनुवाद : श्रीधर जहागिरदार

मूळ रचना


अपने होंठों पर सजाना चाहता हूँ
आ तुझे मैं गुनगुनाना चाहता हूँ  …
कोई आँसू तेरे दामन पर गिराकर
बूँद को मोती बनाना चाहता हूँ ….
थक गया मैं करते-करते याद तुझको
अब तुझे मैं याद आना चाहता हूँ ….
छा रहा है सारी बस्ती में अँधेरा
रोशनी हो, घर जलाना चाहता हूँ …।
आख़री हिचकी तेरे ज़ानों पे आये
मौत भी मैं शायराना चाहता हूँ ….

बुधवार, १७ जुलै, २०१३

आरसा



मी म्हणालो आरशाला :
"कां कळेना, माझे तुझे न पटले कधी …. "
तो म्हणाला :
"जीवनाचे संपलेत का खटले कधी? "


"बघ जरा, मी वाटतो आनंद आहे … "
मी म्हणालो,
तर म्हणाला :
"जे नसे पात्रात ते वाटण्याचा छंद आहे !!"

३.
"आरशा  रे, आज मन मलूल आहे !"
"वळ जरा, बघ तिथे, उमलते एक फूल आहे "


मी म्हणालो :
"केव्हढी रे धूळ ही …! हातास बघना लागली "
तो म्हणे :
"जळमटे आतील वाटे डोकवांया लागली !"

५.
विचारतो आरसा मला :
"कां बुवा हैराण तू?"
"रोज होतो स्वच्छ तरी
राहतो रे एक किन्तू…. "


उदास मी :
" सूर विरले आहे जगातील,
कानी पडेना …"
तो म्हणाला :
"आंत तुझ्या गोंगाट वेड्या…
वाढलाना ! "


मी म्हणालो आरशाला :
" वासना छळतात, अंत नाही "
आरसा हसला, म्हणाला :
"गाढवा, माणूस तू, कुणी संत नाही !"

८.
रे आरश्या मला कळेना :
"कां भेदरते सुख? माझे दार कां त्या पारखे?"
म्हणे आरसा :
"दु:ख मनात बांधलेले भुंकत असते सारखे … "


"डोकावता तुझ्यात मी
दिसतात मला शत मुखे !
आरश्या कां हे असे?"

"जगणे तुझे भंगलेले
विखुरलेले… इथे तिथे …
सत्य तुजला ते दिसे ! "

१०
ऐक आरशा  :
"शोधलेली सुरांनी आज माझी वाट आहे "
तो वदे :
"विझलेला दिसतो आतला गोंगाट आहे ! "

११
आरशा ला पुसताच मी
आरशाने पुसले मला

स्वच्छ वाटे दोघास आता
श्वास झाला मोकळा ….

- श्रीधर जहागिरदार

सोमवार, १८ मार्च, २०१३

कातरवाट

परीट घडीच्या मनावरती
कातरवेळची काजळी
सांदी कोपरी दडून बसले
आठव जुने वटवाघुळी … 


हिंदकळणारी, फडफडणारी
अजस्त्रपंखी कर्कशा
लक्तर लक्तर पिंजून निघते
भावनांची दुर्दशा  …

रंगीत क्षितीजापलीकडे
अंधाराचा हा घसा
इवला इवला होऊन जाई
भेदरलेला शुभ्र ससा  ….


आकांताने रोज चुकावी
त्रिशंकूची कातरवाट  … 
नवी क्षितिजे घेऊन येईल
कुणी सांगावे नवी पहाट  !

 - श्रीधर जहागिरदार
(१९७०) 

सोमवार, ४ मार्च, २०१३

आभाळ

आभाळ इथपासून तिथपर्यंत
एका खिडकीत मावत नाही,
ज्याला त्याला वाटत असत:
आपल्या खिडकीतल तेवढच सच्च !
आपली खिडकी सोडत नाही,
दुसऱ्या खिडकीत जात नाही …

खिडकी असते भिंतींमध्ये
भिंत उभी मनामध्ये 
मन वसते माणसामध्ये
माणस सारी घरामध्ये 
घराभोवती पुन्हा भिंती
भिंतीमध्ये असते खिडकी
खिडकी मधला आभाळ तुकडा
थोडा सरळ, थोडा वाकडा  !

कधी कळणार
तुकडा म्हणजे आभाळ नाही ?

आभाळाच्या गोष्टी करायला
'तुझ माझ' सोडून, अख्ख्या
आभाळाला भिडायला हवं
भिंती मोडून किंवा घर सोडून
सरळ आभाळाखाली यायला हवं

येशील?



- श्रीधर जहागिरदार
५-३-२०१३

माणसांची हद्द झाली

माणसांची हद्द झाली
धर्म ही सरहद्द झाली …

घेउनी  मुख्त्यारनामा
बघ खुदा ही खुद्द झाली ...

स्वार्थ तो चलनात येता
प्रेम नाणी बद्द झाली …

तख्तपोशी मान्य होता
दोष कलमे रद्द झाली …

झोडता चौकात 'श्री'ला
खूष ती बेहद्द झाली …




- श्रीधर जहागिरदार
४-३ -२०१३

शनिवार, ९ फेब्रुवारी, २०१३

एक्झिट

राखेमधूनी पहाल नक्की
होईल पक्षी बहाल नक्की...
 
वाटेत काटे सजावटीला,
तूझाच आहे महाल नक्की ...

देशोधडीला सुखास लावा
तेंव्हा खुषीने रहाल नक्की...
 
भेटून येता लगेच बाधा !
ओठांमधूनी जहाल नक्की ...

तुम्हास भासे "उद्या सुखाची"
दु:खे अजूनी सहाल नक्की...

विषाक्त गंगा, विषाद नाही
कुंभास तेथे नहाल नक्की...

एक्झिट होता विदूषकाचे
डोळ्यात अश्रू वहाल नक्की ...

"श्री" तू जरीही प्रयास केला
निसटून गेला खयाल नक्की...



- श्रीधर जहागिरदार
१०-०२-२०१३

मंगळवार, ५ फेब्रुवारी, २०१३

कां गुन्हे अभिमान झाले...


घात झाले, प्रतिघात झाले,
सांत्वनाचे आघात झाले....

भास झाले, आभास झाले
स्पष्ट होता उपहास झाले...

भिन्न झाले, कभिन्न झाले
टिपुर जेव्हां खिन्न झाले....

क्षुब्ध झाले, प्रक्षुब्ध झाले
लोळ उठता हतबुद्ध झाले ....

मान झाले, सन्मान झाले,
कां गुन्हे अभिमान झाले...

-श्रीधर जहागिरदार
१२-०१-२०१३

पाऊस ..


अचानक भरून आलं ..
अचानक भरून आलं आकाश ...

मी ऐकत बसलो होतो तलत, त्या संध्याकाळी..
हृदय पिळवटून काढणारे शब्द
"है सबसे मधुर वो गीत..."

तू उठलीस आणि ...
निघूनच गेलीस ...

पाऊस घनघोर ....
वस्तीला आलेला तुझ्या डोळ्यांत...

परतलीस आणि झटक्यात बंद केलेस तू गाणे

पण, हा पाऊस? त्याच काय?
तो बंद करण जमेल तुला?

- श्रीधर जहागिरदार
जाने २०१३

गुरुवार, ३१ जानेवारी, २०१३

चाहूल

(दोन वर्षापूर्वी लिहिलेली एक कविता, गझल स्वरुपात पुनर्लेखीत केली आहे)



गेलास टाळुनी ते , माझेच दार होते,
दोस्तीत वागणे हे, नक्कीच फार होते!

चाहूल लागली अन मैफल जमून आली
ती रात्र पेलण्याला, पेले तयार होते!

जो तो उतावळासा "फोडेन मीच वार्ता"
मोजून आणलेले खांदेहि चार होते!

आधीच फोडलेले टाहो अधीर त्यांनी,
ज्यांच्या कडून माझे येणे उधार होते!

पश्चात 'ऊब' ज्यांना, त्यांना उगाच वाटे
हातात हात याचे कधिचेच गार होते !

गेलास तू वळूनी, मारून फक्त टिचकी 
झाले निराश
ज्यांचे सुकण्यात हार होते!

भेटीस आपल्या ह्या अटकाव खूप झाला 
"श्री" हे  तुझ्या मनाचे भलते प्रचार होते !

- श्रीधर जहागिरदार
३१-०१-२०१३

गुरुवार, २४ जानेवारी, २०१३

चालतो...

अनेक शूल काळजात सोसतो नि चालतो
सुरेख फूल रोज एक शोधतो नि चालतो...

उठेलही तुफान, ही मनात खूणगाठ पण
तुझेच नांव आळवीत डोलतो नि चालतो ..

कधी तिमीर दाटतो खुशाल वेळ मोडुनी
प्रकाश अंतरातलाच लाभतो नि चालतो...

अनेकवार प्रश्न खोल भोवऱ्यात खेचती
असे प्रवाह मी जळात टाळतो नि चालतो...

कधी, कुठे, कशास, कोण, चौकशा मला नको
मुळात धर्म चालणेच, पाळतो नि चालतो...
  

- श्रीधर  जहागिरदार
२५-०१-२०१३





शनिवार, १२ जानेवारी, २०१३

रंगमंच




माझा मुखवटा लढतोय
एका स्वतंत्र अस्तित्वासाठी ...


थकलाय तो,
चेहऱ्याचा पाखंडीपणा लपवून लपवून ..
जाणतो तो,
प्रकाश-वंचित चेहरा होतोय
हळूहळू विदीर्ण, विरूप....
बघतोय तो वाट चेहऱ्याच्या
संपूर्ण विरून जाण्याची;
आपल्या जिवंत होण्याच्या क्षणाची....


पण असणार असेल तो क्षणही
एका कोवळ्या मुखवट्याच्या जन्माचा,
कारण प्रत्येक विरत जाणारा चेहरा
पेरत असतो एक बीज नव्याच मुखवट्याचे !!
*

मुखवट्या विना शिरू शकत नाही
कधीच भूमिकेत चेहरा कुठलाही !


हाच आहे ह्या रंगमंचाचा नियम !!



- श्रीधरजहागिरदार
१३-०१-२०१२




गुरुवार, १० जानेवारी, २०१३

एक साल गुजर गया ...


एक साल गुजर गया, क्या कर गुजर गया?
क्या बना ? क्या मिटा? सवाल कर गुजर गया  ...
..
यह रचा, वह रचा, मात्र था हल्ला मचा,
ईंट पत्थर दिखते नहीं, बवाल कर गुजर गया ...  

..
कलकल करता होगा 'कल', नहीं छलेंगे कोई छल  
ऐसी आशा प्रतिदिन मेरी वो हलाल कर गुजर गया ..
..
आते  जाते रहे ऋतू , छोड़ गए वे मनमें किन्तु 
कांटे साबुत टहनी पर, फूल मसल कर गुजर गया ..
..
घरवालों का क्या कहना, दुश्मनों से है याराना
हासिल था जो कुछ मिला वो फिसल कर गुजर गया ....
..
महफ़िल में आया सही, पर कोई शिरकत नहीं
ना किसीने था पुकारा, बस टहल कर गुजर गया ...
..
रोज बदलता रहा वो बाट, खोजे नये नये थे घाट,
जहाँ भी ऊबा उसको छोड़, नई पहल कर गुजर गया  ... 
...
बस, एक बूंद की खुशबू से, अंकुर फूटे धरतीसे,
दूब का कोमल स्पर्श मिले... ये खयाल कर गुजर गया ...  


- श्रीधर जहागिरदार
१०-१-२०१२